Νέα / Ειδήσεις

22.03.2024

Το νέο τεύχος της ΕΕργΔ (1/2024)

Το νέο τεύχος της ΕΕργΔ που μόλις κυκλοφόρησε είναι αφιερωμένο στην ενωσιακή Οδηγία 2022/2041 για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ε.Ε. Εγκαινιάζει έτσι τον σχετικό επιστημονικό διάλογο στη χώρα μας, προσεγγίζοντας σφαιρικά τις προκλήσεις που η νέα αυτή Οδηγία θέτει στον Έλληνα νομοθέτη ενόψει της ενσωμάτωσής της στην εσωτερική μας έννομη τάξη με προθεσμία την 15η Νοεμβρίου 2024.

Στην προβληματική μάς εισάγει η Ματίνα Γιαννακούρου, η οποία με τη μελέτη της επιτυγχάνει μια εις βάθος ανάλυση των κυριότερων ζητημάτων που θέτει η νέα Οδηγία. Η Οδηγία 2022/2041 —παρατηρεί η συγγραφέας— σηματοδοτεί μια αλλαγή παραδείγματος στις πολιτικές απασχόλησης της Ε.Ε., ανάγοντας τους επαρκείς κατώτατους μισθούς σε συνιστώσα του ευρωπαϊκού μοντέλου της κοινωνικής οικονομίας της αγοράς. Θεσπίζει ένα διαδικαστικό πλαίσιο για τη βελτίωση της επάρκειας των νόμιμων κατώτατων μισθών και της πρόσβασης των εργαζομένων στην προστασία που προσφέρει ο κατώτατος μισθός, προωθώντας, μεταξύ άλλων, και την αύξηση της κάλυψης από συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Η ενσωμάτωση και η εφαρμογή των διατάξεων της Οδηγίας αποδεικνύονται δυσχερείς, λόγω του χαρακτήρα της ως μεθοδολογικού οδηγού και της «αραίωσης» της κανονιστικής πυκνότητας ορισμένων ρυθμίσεών της, στοιχείων που εγείρουν προβληματισμούς ως προς τη φύση των υποχρεώσεων που γεννώνται για τα κράτη-μέλη. Στη μελέτη της η συγγραφέας αναλύει την πολιτική σημασία της Οδηγίας, την αμφιλεγόμενη νομική της βάση, το ρηξικέλευθο προσωπικό πεδίο εφαρμογής της και τους βασικούς πυλώνες της ρυθμιστικής της παρέμβασης. Παράλληλα, εντοπίζει ζητήματα που γεννώνται για το ελληνικό εργατικό δίκαιο ενόψει της ενσωμάτωσής της.

Ακολουθεί ο Νικόλαος Παπαδόπουλος, ο οποίος ερευνά τη θέση του κατώτατου μισθού στο ευρωπαϊκό και το διεθνές δίκαιο. Με την υιοθέτηση του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων —διαπιστώνει ο συγγραφέας— η συζήτηση περί της ανάγκης χάραξης μιας κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής για τους κατώτατους μισθούς αναζωπυρώθηκε και κορυφώθηκε με τη θέσπιση της Οδηγίας 2022/2041 για επαρκείς κατώτατους μισθούς στην Ε.Ε. Ωστόσο, ο κατώτατος μισθός, ως εργαλείο οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, διέπεται από ένα πολυεπίπεδο κανονιστικό πλαίσιο ρύθμισης και προστασίας που εκτείνεται πέραν του πεδίου εφαρμογής του δικαίου της Ε.Ε. και θέτει συγκεκριμένα πρότυπα και κατευθυντήριες γραμμές στα ευρωπαϊκά κράτη, η δυναμική των οποίων δεν είχε τύχει της δέουσας προσοχής, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα, στη θεωρία και την πράξη. Στη μελέτη του ο συγγραφέας επικεντρώνεται στο κανονιστικό πλαίσιο της Ε.Ε. για τον κατώτατο μισθό, καθώς και στο κανονιστικό πλαίσιο ρύθμισης του κατώτατου μισθού σε παγκόσμιο και σε περιφερειακό επίπεδο, τα οποία αποτελούν από κοινού το υπόβαθρο της Οδηγίας 2022/2041 και αναμένεται να λειτουργήσουν ως βασικό εργαλείο για την τελεολογική ερμηνεία των διατάξεών της, εν όψει της ενσωμάτωσής της από τα κράτη-μέλη.

Στη συνέχεια ο Σωτήρης Γούλας εξετάζει δύο ειδικότερα ζητήματα που εμφανίζουν στενή σύνδεση με την ορθή ενσωμάτωση της Οδηγίας 2022/2041. Ειδικότερα, με την εν λόγω Οδηγία —μας θυμίζει ο συγγραφέας— ο ενωσιακός νομοθέτης εισάγει ρυθμίσεις για την επάρκεια των κατώτατων μισθών στα κράτη-μέλη της Ε.Ε., καθώς και για την προαγωγή των συλλογικών διαπραγματεύσεων, με σκοπό την καταπολέμηση της φτώχειας στην εργασία (in-work poverty). Τα κράτη-μέλη με ποσοστό κάλυψης από σ.σ.ε. μικρότερο του 80% (όπως η Ελλάδα) υποχρεούνται να υιοθετήσουν εθνικό σχέδιο δράσης το οποίο θα θέτει τους «αναγκαίους πρόσφορους όρους» για τις συλλογικές διαπραγματεύσεις και θα επιδιώκει την αύξηση του επιπέδου κάλυψης. Από τα διάφορα κεφάλαια του συλλογικού εργατικού δικαίου που θα μπορούσαν δυνητικά να μεταρρυθμιστούν κατά τη μεταφορά της Οδηγίας στο ελληνικό δίκαιο, ο συγγραφέας επιλέγει εύστοχα να στρέψει την προσοχή του αναγνώστη στο ζήτημα της προστασίας του δικαιώματος της απεργίας και σε αυτό της εκ νέου ισχυροποίησης του συστήματος μεσολάβησης και διαιτησίας συλλογικών διαφορών.

Ακολουθεί, όπως πάντα, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα νομολογία επί διαφόρων σημαντικών θεμάτων εργατικού δικαίου: Η μετάβαση από την κατοικία του εργαζομένου προς τον τόπο παροχής της εργασίας ως χρόνος εργασίας· Αμοιβή πρόσθετης (υπερωριακής) εργασίας· Καταχρηστική άσκηση μισθολογικών αξιώσεων· Εκ περιτροπής εργασία επιβληθείσα μονομερώς σε δημοσιογράφους εφημερίδας· Έννοια του όρου «περιορισμός της δραστηριότητας της επιχείρησης»· Μεταβιβαστικό αποτέλεσμα έφεσης· Ένορκες βεβαιώσεις και κλήση αντιδίκων· Η διαθεσιμότητα του άρθρου 10 του ν. 3198/1955· Μονομερής βλαπτική μεταβολή λόγω παραβίασης του νόμου και της σύμβασης· Ηθική βλάβη.

Το τεύχος κλείνει με το εαρινό πρόγραμμα των τακτικών επιστημονικών συναντήσεων της Εταιρείας Δικαίου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφαλίσεως (Απρίλιος 2023 – Ιούνιος 2024).

Καλή ανάγνωση!

Αποκτήστε πρόσβαση στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού στη διεύθυνση www.eergd.gr

Κάντε Like στη σελίδα μας https://facebook.com/eergd προκειμένου να λαμβάνετε