Tο νέο τεύχος της ΕΕργΔ
Στο νέο τεύχος της ΕΕργΔ που μόλις κυκλοφόρησε:
Ο Ιωάννης Κουκιάδης, μετά και την πρόσφατη ελληνικού ενδιαφέροντος απόφαση του Δ.Ε.Ε. στην υπόθεση Μ.Β. κατά Ο.Τ.Α. «Δήμος Αγίου Νικολάου», παρεμβαίνει στη νομική συζήτηση για το χρόνιο πλέον πρόβλημα των εργαζομένων που προσλαμβάνονται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου προκειμένου να καλύψουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες του ελληνικού δημοσίου τομέα. Η μετατροπή σε αορίστου χρόνου των συμβάσεων ορισμένου χρόνου των εν λόγω εργαζομένων αποτελούσε, κατά την επιτυχή έκφραση της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, νοσηρό φαινόμενο, το οποίο το Σύνταγμα θέλησε να αποτρέψει. Αυτό όμως που παραλείπει η Ολομέλεια να επισημάνει —παρατηρεί ο συγγραφέας— είναι ότι η έλλειψη μέριμνας από την Πολιτεία για την αποτροπή της διαρκούς αναπαραγωγής του παραπάνω νοσηρού φαινομένου εύλογα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η ίδια η Πολιτεία επιδιώκει την κάλυψη παγίων αναγκών της διά της καταχρηστικής κατάρτισης συμβάσεων ορισμένου χρόνου. Ήδη όμως το Δ.Ε.Ε. θεωρεί δυνατή την παράκαμψη της συνταγματικής απαγόρευσης στο πλαίσιο της υπεροχής του ενωσιακού δικαίου. Έτσι, όσο η Πολιτεία δεν μεριμνά για την αποτροπή της πρακτικής αυτής, η μετατροπή συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου στο Δημόσιο σε συμβάσεις αορίστου χρόνου παρίσταται θεμιτή και νομικά επιτρεπτή.
Στη συνέχεια η Βικτωρία Δούκα εξετάζει το ζήτημα της νομιμότητας όρων της σύμβασης εργασίας με την οποία ο εργαζόμενος παραχωρεί εκ των προτέρων στην εργοδότρια επιχείρηση τη γενική συγκατάθεσή του για κάθε μελλοντική επεξεργασία των προσωπικών του δεδομένων. Εξετάζοντας παρόμοιους συμβατικούς όρους, η συγγραφέας υποστηρίζει ότι οι όροι αυτοί δεν διασφαλίζουν τη νομιμότητα των επεξεργασιών που αναφέρθηκαν και συνεπώς είναι άκυροι. Και τούτο, κυρίως επειδή με αυτούς, κατά παράβαση του άρθρου 5 παρ. 1 στοιχ. α΄, β΄ Γ.Κ.Π.Δ., δεν προσδιορίζεται ούτε ο σκοπός ούτε η νομική βάση κάθε συγκεκριμένης επεξεργασίας χωριστά και, ως εκ τούτου, δεν είναι εφικτός ούτε ο προσδιορισμός των εκάστοτε αναγκαίων προσωπικών δεδομένων που επιτρέπεται να υποβληθούν σε επεξεργασία. Αλλά και για τον επιπλέον λόγο ότι με τέτοιου είδους όρους επιχειρείται η μετάθεση της ευθύνης για τη νομιμότητα της επεξεργασίας από τον εργοδότη στον εργαζόμενο.
Αμέσως μετά ο Νικόλαος Γαβαλάς ερευνά κατά πόσον το άρθρο 66 του ν. 4808/2021 είναι σύμφωνο με το άρθρο 24 του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη (Α.Ε.Κ.Χ.), το οποίο κατοχυρώνει το θεμελιώδες δικαίωμα των εργαζομένων να μην απολύονται χωρίς βάσιμο λόγο που να δικαιολογεί την απόλυσή τους. Αναλύοντας τις νέες νομοθετικές ρυθμίσεις για την καταγγελία της σύμβασης εργασίας και αναγόμενος στη σχετική νομολογία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων (Ε.Ε.Κ.Δ.), ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι ο Έλληνας νομοθέτης, με την πρόσφατη ριζική αναθεώρηση του δικαίου της απόλυσης, όχι μόνον αγνόησε το άρθρο 24 Α.Ε.Κ.Χ., αλλά και θέσπισε διατάξεις στοχευμένα αντίθετες προς το περιεχόμενό του. Η μόνη πιθανή διέξοδος από την παρούσα δυστοπική κατάσταση —επισημαίνει ο συγγραφέας—είναι η άσκηση συλλογικής προσφυγής ενώπιον της Ε.Ε.Κ.Δ., η οποία αναμένεται να πιστοποιήσει τις παραβάσεις του άρθρου 24 ώστε η χώρα να εξαναγκασθεί σε συμμόρφωση με τις διεθνείς της υποχρεώσεις.
Ακολούθως η Κατερίνα Ορφανίδη παρουσιάζει και αναλύει την υπό ενσωμάτωση Οδηγία 2019/1152 για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία ενισχύει το δικαίωμα έγγραφης πληροφόρησης των εργαζομένων σχετικά με τους όρους που διέπουν την εργασία τους. Επίσης, η Οδηγία περιλαμβάνει νέα, ουσιαστικά δικαιώματα που αφορούν τις συνθήκες εργασίας, καθώς και διατάξεις που καθιστούν τα δικαιώματα αυτά πιο αποτελεσματικά. Αν και ο πρωταρχικός της στόχος είναι η βελτίωση των συνθηκών εργασίας των εργαζομένων —επισημαίνει η συγγραφέας—, η Οδηγία συνεκτιμά την ανάγκη προσαρμοστικότητας της αγοράς εργασίας στις μεταβαλλόμενες συνθήκες και επιδιώκει τη διαφάνεια και προβλεψιμότητα των συνθηκών εργασίας στο πλαίσιο μιας ευέλικτης αγοράς. Αποτελεί έτσι σημαντική προσθήκη στο πεδίο του ευρωπαϊκού εργατικού δικαίου, αφού, πρώτον, σηματοδοτεί την επανεκκίνηση της νομοθετικής δραστηριότητας στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής της Ε.Ε. και, επιπρόσθετα, εστιάζει στη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών των εργαζομένων που βρίσκονται σε επισφαλή θέση στην αγορά εργασίας.
Εν συνεχεία ο Δημοσθένης Λέντζης σχολιάζει την πρόσφατη απόφαση του Δ.Ε.Ε. στην υπόθεση Airhelp, η οποία στάθηκε η αφορμή για να εξεταστεί από το Δικαστήριο ο συσχετισμός ανάμεσα στον Κανονισμό 261/2004 (και τα δικαιώματα των επιβατών που αυτός κατοχυρώνει) και στη νομιμότητα της απεργίας πιλότων αεροπορικής εταιρείας που είχε ως συνέπεια την ακύρωση χιλιάδων πτήσεων. Επικαλούμενη το άρθρο 5 παρ. 3 του Κανονισμού, η εργοδότρια αεροπορική εταιρεία ισχυρίστηκε ότι δεν ήταν υποχρεωμένη να καταβάλει αποζημίωση σε επιβάτη της για τη ματαίωση της πτήσης του, καθόσον η επίμαχη απεργία αποτέλεσε «έκτακτη περίσταση». Το Δικαστήριο ωστόσο εξέφερε αντίθετη κρίση, αποφαινόμενο ότι δεν συνιστά «έκτακτη περίσταση» απεργία που πραγματοποιείται τηρουμένων των προϋποθέσεων νομιμότητας που προβλέπει το εθνικό δίκαιο. Παρουσιάζοντας τη συνολική προβληματική και αναδεικνύοντας τα βασικότερα νομικά ζητήματα της απόφασης και τα αντιπαρατιθέμενα επιχειρήματα, ο συγγραφέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο Κανονισμός 261/2004 αναδεικνύεται σε απρόσμενο σύμμαχο των εργαζομένων σε αεροπορικές εταιρείες κατά την άσκηση του δικαιώματός τους σε συλλογική αγωνιστική δράση.
Ακολουθεί η δημοσίευση της τελευταίας απόφασης που εξέδωσε η Επιτροπή Προστασίας Συνδικαλιστικών Στελεχών του άρθρου 15 του ν. 1264/1982 πριν από την κατάργησή της με τον ν. 4808/2021, καθώς και δύο Εγκύκλιοι του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων με διευκρινίσεις, αφενός, επί των άρθρων 91-95 ν. 4808/2021 αναφορικά με τις προϋποθέσεις νομιμότητας του δικαιώματος απεργίας και, αφετέρου, για τις ρυθμίσεις ατομικού εργατικού δικαίου των άρθρων 55-67 του ιδίου νόμου.
Το τεύχος κλείνει με τη δημοσίευση της Σύνθεσης των Τμημάτων του Αρείου Πάγου για το δικαστικό έτος 2021-2022.
Καλή ανάγνωση!
Αποκτήστε πρόσβαση στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού στη διεύθυνση www.eergd.gr
Κάντε Like στη σελίδα μας https://facebook.com/eergd προκειμένου να λαμβάνετε ενημερώσεις για τις τελευταίες εξελίξεις στον χώρο του εργατικού δικαίου.
