Το νέο τεύχος της ΕΕργΔ (2/2024)
Στο νέο τεύχος της ΕΕργΔ που μόλις κυκλοφόρησε:
Ο Δημήτριος Βασιλείου και ο Θάνος Μπούρλος, με αφορμή δύο πρόσφατες πρωτοδικειακές αποφάσεις, εξετάζουν ένα αδόκητο ερμηνευτικό πρόβλημα που οδηγεί ήδη σε οικονομικό αδιέξοδο μεγάλο αριθμό συνταξιούχων οι οποίοι παραμένουν εργασιακά ενεργοί απασχολούμενοι σε φορείς και επιχειρήσεις που υπάγονται στο ενιαίο μισθολόγιο. Πράγματι, όπως παρατηρούν οι συγγραφείς, το άρθρο 11 παρ. 4 του ν. 4354/2015, σχεδόν μία δεκαετία μετά τη θέσπισή του, υποβάλλεται από το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους και την Υπηρεσία Επιτρόπου του Ελεγκτικού Συνεδρίου σε μια ερμηνεία που προκαλεί νέες περικοπές αποδοχών σε εργαζομένους του ευρύτερου δημόσιου τομέα οι οποίοι είναι παράλληλα και συνταξιούχοι. Επιπλέον, οι εργαζόμενοι αυτοί αντιμετωπίζουν και τη μείωση της αποζημίωσης απολύσεώς τους αλλά και τον καταλογισμό σημαντικών ποσών που είχαν λάβει κατά το παρελθόν ως αχρεωστήτως καταβληθέντων. Ωστόσο, η υιοθετηθείσα αυτή ερμηνεία, η οποία και προκάλεσε αυτές τις εξελίξεις, δεν συνάδει ούτε με το γράμμα ούτε με το πνεύμα των ρυθμίσεων του νόμου. Επίσης, προσθέτουν οι συγγραφείς, προσκρούει στο δικαίωμα εργασίας (άρθρα 5 παρ. 1 και 22 παρ. 1 εδ. α΄ Σ.), στην αρχή της απαγόρευσης των διακρίσεων όσον αφορά τον μισθό (άρθρο 22 παρ. 1 εδ. β΄ Σ.), στην αρχή της αναλογικότητας (άρθρο 25 παρ. 3 Σ.), στο άρθρο 1 Π.Π.Π. της Ε.Σ.Δ.Α., αλλά και στην αρχή της προστασίας της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης.
Στη συνέχεια ο Θανάσης Τραγιάννης ερευνά ένα ερώτημα το οποίο ήδη θέτει νέες προκλήσεις στο παραδοσιακό δόγμα του εργατικού δικαίου: Είναι μισθωτός ο crowdworker καίτοι είναι πιθανό να μην υπέχει υποχρέωση παροχής εξαρτημένης εργασίας; Στην ελληνική θεωρία έχουν πράγματι διατυπωθεί προτάσεις σχετικά με την προσαρμογή της έννοιας της προσωπικής εξάρτησης στις νέες συνθήκες της απασχόλησης μέσω ψηφιακών πλατφορμών. Στη μελέτη του ωστόσο ο συγγραφέας δεν εξετάζει εκ νέου την έννοια αυτή. Εστιάζει στο ειδικότερο ζήτημα της συνδρομής ή μη υποχρέωσης παροχής εργασίας των παρόχων των σχετικών υπηρεσιών. Η αξιολόγηση αφορά την απασχόληση μέσω πλατφόρμας τύπου «crowdworking», στο πλαίσιο της οποίας συχνά ο πάροχος δεν αναλαμβάνει τέτοια υποχρέωση, με αποτέλεσμα να αποκλείεται ο χαρακτηρισμός του ως μισθωτού. Αρχικά, ο συγγραφέας εξειδικεύει την έννοια του crowdworking και τις συνέπειές του για το δόγμα του εργατικού δικαίου. Έπειτα, εξετάζει τον αποκλεισμό της υποχρέωσης παροχής εξαρτημένης εργασίας στη σύμβαση. Και, τέλος, εκθέτει τη δομή των συμβατικών σχέσεων στο πεδίο του crowdworking και επιχειρεί να προσδιορίσει το θεμέλιο, το περιεχόμενο και την έκταση της σχετικής υποχρέωσης.
Αμέσως μετά η Σοφία Τέμμινγκ-Δαβίλλα σχολιάζει πρόσφατη σημαντική απόφαση του Δ.Ε.Ε. στην υπόθεση C-206/22 Sparkasse Südpfalz, με την οποία το Δικαστήριο έταμε το ζήτημα αν η ετήσια άδεια μετ’ αποδοχών θα έπρεπε να μεταφερθεί στο επόμενο έτος εφόσον χορηγήθηκε για χρονικό διάστημα το οποίο συνέπιπτε με περίοδο κατά την οποία ο εργαζόμενος είχε τεθεί σε καραντίνα (χωρίς να είναι ασθενής). Εξετάζοντας το νομικό αυτό ερώτημα υπό το φως της μέχρι τότε νομολογίας του Δ.Ε.Ε. αλλά και μέσα από το πρίσμα της γερμανικής νομολογίας, δεδομένου ότι το προδικαστικό ερώτημα υποβλήθηκε από το γερμανικό Ομοσπονδιακό Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών (BAG), η συγγραφέας μάς παρέχει μια πλήρη εικόνα της σχετικής προβληματικής, των εκατέρωθεν επιχειρημάτων και των λύσεων που έχουν δοθεί από τα γερμανικά δικαστήρια.
Ακολουθούν οι παρατηρήσεις του Δημήτρη Σιδέρη σε πρόσφατη απόφαση του Εφετείου Αθηνών, με την οποία, μεταξύ άλλων, εξετάστηκε το ερώτημα αν η άρνηση του εργαζομένου να προσφέρει την εργασία του συνεπεία της καθυστέρησης καταβολής μισθών θα έπρεπε να στηρίζεται στο άρθρο 325 Α.Κ. —ένσταση επίσχεσης (εργασίας)— ή στο άρθρο 374 Α.Κ. — ένσταση μη εκπληρωθέντος συναλλάγματος.
Ακολουθεί, όπως πάντα, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα νομολογία επί διαφόρων σημαντικών θεμάτων εργατικού δικαίου: Δεν δικαιολογείται απόκλιση από την αρχή της ίσης μεταχείρισης εξαιτίας της διαφοράς ως προς τον χρόνο πρόσληψης των συγκρινόμενων μισθωτών· Έλλειψη βιβλιαρίου υγείας και ακυρότητα σύμβασης εργασίας· Αμοιβή πρόσθετης εργασίας· Καταχρηστική άσκηση εργατικών αξιώσεων· Ομολογία· Άκυρη απόλυση συνδικαλιστικού στελέχους· Ανεφάρμοστη ως αντισυνταγματική η διάταξη για υποχρεωτική εγγραφή συνδικαλιστικής οργάνωσης στο ΓΕ.ΜΗ.Σ.Ο.Ε.· Μισθοί υπερημερίας και επίδομα ανεργίας· Αίτημα επίδειξης φορολογικών δηλώσεων· κ.ά.
Το τεύχος κλείνει με δύο πρόσφατες σημαντικές εγκυκλίους της Επιθεώρησης Εργασίας: στη μία δίνονται οδηγίες για τη διερεύνηση και τον χαρακτηρισμό των εργατικών ατυχημάτων, ενώ η δεύτερη αφορά το ζήτημα των ψηφιακών μέσων και της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των μισθωτών.
Καλό Πάσχα!
