Το νέο τεύχος της ΕΕργΔ (5/2024)
Στο νέο τεύχος της ΕΕργΔ (5/2024) που μόλις κυκλοφόρησε:
Ο Δημήτριος Λαδάς εξετάζει το φαινόμενο του μποϋκοτάζ ως εκδήλωση προάσπισης των εργασιακών συμφερόντων στην ελληνική νομολογία. Οι δυτικές κοινωνίες —παρατηρεί ο συγγραφέας— νομιμοποίησαν την απεργία, κύρια μορφή του εργασιακού αγώνα, όταν η επιλογή αυτή επιβλήθηκε από τις διεθνείς συνθήκες. Ο ευρωπαϊκός νομικός πολιτισμός σφραγίστηκε από την Ε.Σ.Δ.Α. και το δίκαιο της Ε.Ε. Η ελευθερία έκφρασης είναι ατομικό δικαίωμα, συνταγματικά κατοχυρωμένο και στη χώρα μας. Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις έχουν δικαίωμα να εκφράζουν και να διαδίδουν ελεύθερα τη γνώμη τους κατά την άσκηση της συνταγματικά κατοχυρωμένης συνδικαλιστικής ελευθερίας. Το μποϋκοτάζ, δηλαδή η προτροπή μη συναλλαγής με την επιχείρηση-στόχο, μπορεί να εμφανίζεται και στις εργασιακές σχέσεις. Στην ελληνική νομολογία έγινε αρχικά δεκτό ότι το μποϋκοτάζ μπορεί να είναι μέτρο συνοδευτικό εργασιακού αγώνα, και με τη θεμελιώδη Α.Π. 766/2021 έγινε δεκτό ότι μπορεί να ασκείται είτε αυτοτελώς είτε μεμονωμένα. Είναι ένδειξη κοινωνικής αλληλεγγύης, αρκεί —επισημαίνει ο συγγραφέας— οι διαδόσεις να ανταποκρίνονται στην αρχή της αλήθειας.
Στη συνέχεια η Ελένη Αντωνιάδου εξετάζει το ερώτημα αν το ελληνικό νομικό καθεστώς προστασίας από την απόλυση συμβαδίζει με το αντικειμενικό σύστημα ελέγχου που εισάγει το άρθρο 24 του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη (Α.Ε.Κ.Χ.). Αξιολογώντας συστηματικά τη συμβατότητα της ελληνικής νομολογίας προς την αντίστοιχη οιονεί νομολογία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων, η συγγραφέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, σε επίπεδο αρχής, το προσφάτως εισαχθέν άρθρο 66 ν. 4808/2021, σε συνδυασμό με την πάγια αρεοπαγιτική νομολογία περί του «αναιτιώδους» της εργοδοτικής καταγγελίας, παραβιάζει το εδάφιο α΄ του άρθρου 24 Α.Ε.Κ.Χ. Και τούτο, διότι δεν παρέχει κανένα εχέγγυο έναντι της αντικειμενικά αδικαιολόγητης απόλυσης των εργαζομένων, η προστασία των οποίων περιορίζεται στις περιπτώσεις των ειδικώς απαγορευμένων απολύσεων, λαμβάνοντας αρνητικό και αποσπασματικό χαρακτήρα.
Ακολούθως ο Γιώργος Βλασσόπουλος ερευνά την επίδραση της κλιματικής κρίσης στην υγεία και ασφάλεια στην εργασία. H μετάβαση από την κλιματική αλλαγή στην κλιματική κρίση —παρατηρεί ο συγγραφέας— είναι πλέον προδιαγεγραμμένη. Το θεμελιώδες δικαίωμα στην υγεία (σωματική και ψυχική) τελεί εκ των πραγμάτων σε ευθεία συνάρτηση με το περιβάλλον. Ως εκ τούτου, η κατοχύρωση του ανθρώπινου δικαιώματος σε ένα υγιές, ασφαλές και αξιοπρεπές εργασιακό περιβάλλον είναι κομβικής σημασίας. Το σχετικό θεσμικό πλαίσιο είναι δεδομένο: η συνταγματική διάσταση, οι διεθνείς συμβάσεις εργασίας, το ενωσιακό δίκαιο και η εθνική νομοθεσία. Εξίσου δεδομένοι είναι οι διεθνείς οργανισμοί που εμπλέκονται στο θέμα, όπως η Δ.Ο.Ε., καθώς και οι εγχώριοι φορείς ενημέρωσης-ευαισθητοποίησης, όπως το ΕΛ.ΙΝ.Υ.Α.Ε. Εξάλλου —παρατηρεί ο συγγραφέας—, η λειτουργία των προβλεπόμενων κυρώσεων, σε συνδυασμό με κατάλληλα κίνητρα συμμόρφωσης, μπορεί να λειτουργήσουν θετικά, ενώ και ο ρόλος της νομολογίας δεν είναι αμελητέος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η ιστορική απόφαση του Ε.Δ.Δ.Α. στην υπόθεση Klimaseniorinnen v. Schweiz, ενώ και η πρόσφατη έκθεση της Δ.Ο.Ε. «Safety and health at work in a changing climate» είναι ιδιαίτερα διαφωτιστική για το όλο ζήτημα σε παγκόσμια κλίμακα.
Αμέσως μετά ο Νικόλαος Γαβαλάς, σχολιάζοντας πρόσφατη απόφαση του Δ.Ε.Ε., πραγματεύεται το ερώτημα εάν, σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο και την αρχή της αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας που αυτό καθιερώνει, η γνώση του εργοδότη ή και της ίδιας της εγκύου εργαζομένης σχετικά με την εγκυμοσύνη της θα έπρεπε να αποτελεί προϋπόθεση της προστασίας της έναντι της απόλυσης. Αν θέλει κανείς να «διαβάσει» σωστά την πολύ σημαντική αυτή απόφαση του Δ.Ε.Ε. —επισημαίνει ο συγγραφέας—, θα ήταν χρήσιμο να προσεγγίσει τα τιθέμενα ζητήματα τόσο από τη σκοπιά της ειδικής Οδηγίας 92/85 για την προστασία της μητρότητας όσο όμως και από τη σκοπιά της γερμανικής νομοθεσίας και πρακτικής, δεδομένου ότι το προδικαστικό ερώτημα που εξέτασε το Δ.Ε.Ε. υποβλήθηκε από γερμανικό δικαστήριο. Αναλύοντας την επίμαχη απόφαση, ο συγγραφέας αναδεικνύει την τομή που αυτή εισάγει στη σχετική νομολογία του Δικαστηρίου, και παράλληλά εξετάζει τη συμβατότητα του ελληνικού δικαίου προς το ενωσιακό, ερευνώντας την επίδραση που η εν λόγω απόφαση θα μπορούσε να ασκήσει στην εσωτερική μας νομοθεσία και νομολογία.
Ακολουθεί, όπως πάντα, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα νομολογία επί διαφόρων σημαντικών θεμάτων εργατικού δικαίου: Το μποϋκοτάζ ως μορφή εργασιακού αγώνα· Προϋποθέσεις νομιμότητας· Προσβολή προσωπικότητας νομικού προσώπου και ηθική βλάβη· Κήρυξη πανελλαδικής απεργίας από την Α.Δ.Ε.Δ.Υ. και συμμετοχή σ’ αυτήν δευτεροβάθμιας συνδικαλιστικής οργάνωσης εργαζομένων στην Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας· Νομιμότητα διάθεσης προσωπικού ασφαλείας και προσωπικού ελάχιστης εγγυημένης υπηρεσίας· Συμμετοχή πρωτοβάθμιου σωματείου επιχείρησης κοινής ωφελείας σε απεργία που κήρυξε υπερκείμενη συνδικαλιστική οργάνωση: Η αναγγελία συμμετοχής δεν ισοδυναμεί με κήρυξη απεργίας από το πρωτοβάθμιο σωματείο· Πότε το δικαίωμα απεργίας ασκείται καταχρηστικά· Κήρυξη πανελλαδικής απεργίας από τη Γ.Σ.Ε.Ε. και συμμετοχή σε αυτήν πρωτοβάθμιου συνδικάτου επιχείρησης αστικών συγκοινωνιών: Συντρέχουν, και αν ναι για ποιον, οι προϋποθέσεις της τετραήμερης προθεσμίας προειδοποίησης, της πρόσκλησης σε δημόσιο διάλογο και της παροχής προσωπικού ασφαλείας;· κ.ά.
Καλές διακοπές!
