Οι δραστικές αλλαγές που επέφερε στο εργατικό δίκαιο ο πρόσφατος Νόμος 4808/2021: Ανάλυση των νέων διατάξεων από πρακτική σκοπιά

ΠΟΙΟΥΣ ΕΝΔΙΑΦΕΡΕΙ

Δικηγόρους και νομικούς με εξειδίκευση στο εργατικό δίκαιο, Επιθεωρητές Εργασίας, στελέχη επιχειρήσεων που απασχολούνται με την οργάνωση και τη διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού, μέλη διοικήσεων συνδικαλιστικών οργανώσεων, συμβουλίων εργαζομένων και Μ.Κ.Ο., λογιστές, φοροτεχνικούς, καθώς και στελέχη της δημόσιας διοίκησης και των Ανεξάρτητων Αρχών.

ΔΙΑΡΘΡΩΣΗ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟΥ

ΤΕΤΑΡΤΗ 14 ΙΟΥΛΙΟΥ 2021

1. Απόλυση

• Τι άλλαξε όσον αφορά τις τυπικές προϋποθέσεις της εργοδοτικής καταγγελίας;

◦ Διευκόλυνση της εργοδοτικής καταγγελίας με τήρηση προθεσμίας, με εν τοις πράγμασι μείωση του κόστους της απόλυσης για τον εργοδότη

◦ Η δυνατότητα ίασης των τυπικών ελαττωμάτων της εργοδοτικής καταγγελίας

◦ Η εξίσωση των εργατοτεχνιτών με τους υπαλλήλους όσον αφορά την αποζημίωση απολύσεως

• Ποιες έννομες συνέπειες θα έχει στο εξής η ελαττωματική απόλυση;

◦ Δικαίωμα του εργαζομένου για επιδίκαση πρόσθετης αποζημίωσης απολύσεως αντί για τις αξιώσεις που προκύπτουν από την υπερημερία

◦ Δικαίωμα του εργοδότη για επιδίκαση πρόσθετης αποζημίωσης απολύσεως αντί για τις αξιώσεις που προκύπτουν από την υπερημερία – Σε ποιες περιπτώσεις ο εργοδότης έχει το δικαίωμα αυτό και σε ποιες όχι;

◦ Είναι συμβατή η νέα ρύθμιση με το Σύνταγμα και το άρθρο 24 Α.Ε.Κ.Χ.;

• Τι αλλάζει στη δίκη της ελαττωματικής απόλυσης μετά τον Ν. 4808/2021

◦ Διαφορές στο περιεχόμενο της αγωγής

◦ Τρόπος και στάδιο προβολής του δικαιώματος για επιδίκαση πρόσθετης αποζημίωσης απολύσεως, αντί για την επέλευση των συνεπειών της υπερημερίας, από τον εργοδότη και από τον εργαζόμενο – Δικονομικές δυνατότητες μέχρι την έκδοση τελεσίδικης απόφασης

◦ Βάρος επίκλησης και απόδειξης των εκατέρωθεν ισχυρισμών – Οι νέες αποδεικτικές διευκολύνσεις υπέρ του εργαζομένου

◦ Ο προσδιορισμός του ύψους της πρόσθετης αποζημίωσης από τον Δικαστή – Βάρος επίκλησης και απόδειξης των διαδίκων – Ευχέρειες του Δικαστή

◦ Ο αναιρετικός έλεγχος

• Ειδικά ζητήματα

◦ Η προστασία συνδικαλιστικών στελεχών – Ουσιαστικές προϋποθέσεις και δικονομικές ρυθμίσεις

◦ Η προστασία του πατέρα εργαζομένου

2. Οι νέες ρυθμίσεις για τους εργαζόμενους σε ψηφιακές πλατφόρμες

• Ποιες είναι οι ψηφιακές πλατφόρμες και ποιους αφορούν οι νέες ρυθμίσεις;
• Τι προβλέπει το τεκμήριο ανεξαρτήτων υπηρεσιών και πως εφαρμόζεται; Πώς μπορεί ο εργαζόμενος να διεκδικήσει τον χαρακτηρισμό της σχέσης του ως εξαρτημένης εργασίας;
• Οι επαγγελματικές οργανώσεις των απασχολούμενων σε ψηφιακές πλατφόρμες: Πώς συστήνονται; Ποιες είναι οι κατηγορίες τους; Ποιοι μπορούν να εγγραφούν ως μέλη τους;
• Η σύναψη συλλογικών συμφωνιών από τους απασχολούμενους σε πλατφόρμες: Ποιοι τις συνάπτουν; Ποια διαδικασία ακολουθείται; Ποιο είναι το περιεχόμενό τους και ποια η νομική τους ισχύς;

ΠΕΜΠΤΗ 15 ΙΟΥΛΙΟΥ 2021

1. Τηλεργασία

• Πώς ρυθμίζεται;
• Πότε μπορεί να επιβληθεί μονομερώς;
• Τι επιτρέπεται να ρυθμιστεί διαφορετικά με ατομική συμφωνία των μερών;
• Ποιο είναι το περιεχόμενο της υποχρέωσης ενημέρωσης που φέρει ο εργοδότης;
• Πώς διαρρυθμίζεται μεταξύ των μερών το κόστος που προκαλείται από την τηλεργασία;
• Τι ισχύει για τα μέτρα προστασίας της υγείας και ασφάλειας του εργαζομένου;
• Τι ισχύει σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος;
• Πώς ελέγχεται η υπέρβαση των χρονικών ορίων εργασίας;
• Τι ισχύει για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα;
• Τι ισχύει στην περίπτωση της «τηλετοιμότητας»;
• Δικαιούνται τα μέρη να ζητήσουν μονομερώς την επιστροφή στο προηγούμενο καθεστώς εργασίας στις φυσικές εγκαταστάσεις της επιχείρησης;

2. Δικαίωμα αποσύνδεσης

• Ποιο είναι το περιεχόμενό του;
• Πώς προστατεύεται ο εργαζόμενος έναντι αντιποίνων;
• Τι δικαιούται να καθορίσει μονομερώς ο εργοδότης;
• Έχουν «δικαίωμα αποσύνδεσης» όσοι δεν απασχολούνται με τηλεργασία;

3. Προσαρμογή στην Οδηγία 2019/1158 σχετικά με την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και ιδιωτικής ζωής

4. Χρόνος εργασίας

• Διευθέτηση – υπερεργασία – υπερωρίες – εργασία Κυριακής – μεταβολές στην πρόσθετη εργασία των μερικώς απασχολουμένων
• Ψηφιακή κάρτα εργασίας

 5. Ατομικές διαφορές ενώπιον της Επιθεώρησης Εργασίας

• Δυνατότητα έκδοσης διαταγής πληρωμής – Σχέση με τη διαταγή πληρωμής οφειλόμενου μισθού (άρθρο 636Α Κ.Πολ.Δ.)
• Υγιεινή και ασφάλεια για τους απασχολούμενους στις ψηφιακές πλατφόρμες – Οι ειδικές προβλέψεις για τους διανομείς με χρήση δικύκλου
• Το περιεχόμενο της σύμβασης των απασχολούμενων σε ψηφιακές πλατφόρμες και η υποχρέωση ενημέρωσης

 6. Γενικό Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων (ΓΕ.ΜΗ.Σ.Ο.Ε)

• Παρουσίαση του νέου θεσμού του Μητρώου Συνδικαλιστικών Οργανώσεων
• Ποια θα είναι η διαδικασία εγγραφής στο ΓΕ.ΜΗ.Σ.Ο.Ε. και ποια έγγραφα θα συνυποβάλλονται;
• Πώς και από ποιον θα επικαιροποιούνται τα στοιχεία της συνδικαλιστικής οργάνωσης;
• Ποιες είναι οι συνέπειες της παράλειψης εγγραφής στο ΓΕ.ΜΗ.Σ.Ο.Ε. και της παράλειψης επικαιροποίησης των στοιχείων;
• Πώς αποκαθίστανται;
• Πρακτικά θέματα και προβληματισμοί

7. Συνδικαλιστικές οργανώσεις: Διεξαγωγή Γενικών Συνελεύσεων εξ αποστάσεως και ηλεκτρονική ψηφοφορία

• Δυνατότητα ή υποχρέωση;
• Διαδικαστικά και πρακτικά ζητήματα της ηλεκτρονικής ψηφοφορίας
• Τα καθήκοντα του δικαστικού αντιπροσώπου στις εκλογές με ηλεκτρονική ψηφοφορία
• Απαιτείται τροποποίηση του καταστατικού των συνδικαλιστικών οργανώσεων;

 8. Προστασία συνδικαλιστικών στελεχών και συνδικαλιστικής δράσης

• Ποιες αλλαγές επήλθαν ως προς τα προστατευόμενα πρόσωπα;
• Πώς προσδιορίζονται οι προστατευόμενοι συνδικαλιστές στην περίπτωση που στην ίδια επιχείρηση δραστηριοποιούνται περισσότερες συνδικαλιστικές οργανώσεις;
• Επιτρέπεται η μετάθεση συνδικαλιστών;
• Πότε μπορεί να απολυθεί ένας προστατευόμενος συνδικαλιστής, με ποια διαδικασία και πώς προστατεύεται δικαστικά;
• Πώς προστατεύονται από την απόλυση οι εργαζόμενοι που αναπτύσσουν ενεργή συνδικαλιστική δράση χωρίς όμως να ανήκουν στην κατηγορία των προστατευόμενων συνδικαλιστικών στελεχών;
• Η επίδραση του νέου δίκαιου των απολύσεων στην προστασία των συνδικαλιστικών στελεχών και της συνδικαλιστικής δράσης

 9. Απεργία

• Ποιες αλλαγές επήλθαν στη διαδικασία κήρυξης απεργίας και στις τυπικές προϋποθέσεις νομιμότητάς της;
• Η νέα ρύθμιση για την προστασία του δικαιώματος εργασίας των μη απεργών και τη δυνατότητα δικαστικής διακοπής της απεργίας: ερμηνευτικά ζητήματα και πρακτικά θέματα
• Τι άλλαξε στη διαδικασία κήρυξης απεργίας στις επιχειρήσεις δημόσιου χαρακτήρα ή κοινής ωφέλειας;
• Πώς και πότε διεξάγεται ο Δημόσιος Διάλογος και ποιες οι συνέπειές του στην άσκηση του απεργιακού δικαιώματος;
• Τι είναι το Προσωπικό Ελάχιστης Εγγυημένης Υπηρεσίας και πώς προσδιορίζεται; Ποια είναι η διαδικασία κατάρτισης της συμφωνίας προσδιορισμού του και πόσα στάδια περιλαμβάνει; Ποιες είναι οι υποχρεώσεις των συνδικαλιστικών οργανώσεων ως προς το προσωπικό ασφαλείας και το προσωπικό ελάχιστης εγγυημένης υπηρεσίας και ποιες οι επιπτώσεις της μη τήρησής τους;

 10. Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας

• Αντιπροσωπευτικότητα συνδικαλιστικών και εργοδοτικών οργανώσεων: κριτήρια, διαδικασία δικαστικής αμφισβήτησης (προθεσμία, διάδικοι, δικονομικές προβλέψεις), επιπτώσεις στη συλλογική διαπραγμάτευση
• Περιεχόμενο Σ.Σ.Ε. και υποχρέωση κωδικοποίησης
• Δικαστικός έλεγχος Διαιτητικών Αποφάσεων: αρμόδιο δικαστήριο και συνέπειες εκκρεμοδικίας

 11. Η νέα Διαδικασία Συμφιλίωσης ενώπιον του Ο.ΜΕ.Δ.

Υπαγόμενες διαφορές και ζητήματα, ενεργοποίηση διαδικασίας, προθεσμίες, πέρας διαδικασίας και έννομες συνέπειες

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΕΙΣΗΓΗΤΗ / ΕΙΣΗΓΗΤΩΝ

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

Ο Δημήτριος Βασιλείου, δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών το 1990 και από το 1992 είναι μέλος του Δ.Σ.Α. Ασχολείται αποκλειστικά με το εργατικό δίκαιο, έχοντας χειριστεί δεκάδες σημαντικές υποθέσεις σε όλους τους βαθμούς δικαιοδοσίας, τόσο από την πλευρά των εργαζομένων όσο και από αυτήν των εργοδοτών. Παράλληλα, δημοσιεύει μελέτες και σχόλια σε νομικά περιοδικά και έχει συμμετάσχει ως εισηγητής σε διεθνή και πανελλήνια συνέδρια εργατικού δικαίου. Είναι Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εργατολόγων και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της ΕΕργΔ.

Δημοσιεύσεις του εισηγητή στο πεδίο του εργατικού δικαίου (ενδεικτικά):

1. Η αναστολή της παραγραφής λόγω αναστολής της λειτουργίας των πολιτικών δικαστηρίων εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού και η συμπλήρωση αυτής – Με επτά πρακτικά παραδείγματα, ΕΕργΔ 2021, σ. 285 επ.

2. Προστασία εγκύων, λεχώνων και γαλουχουσών μητέρων έναντι απολύσεων - Παρατηρήσεις στην απόφαση του Δ.Ε.Ε. της 22ας Φεβρουαρίου 2018 στην υπόθεση C-103/16, Porras Guisado, ΕΕΕυρΔ 2018, σ. 402 επ.

3. Το άρθρο 24 του Αναθεωρημένου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη και η επίδρασή του στο ελληνικό δίκαιο της καταγγελίας, ΕΕργΔ 2017, σ. 881 επ.

4. Περιορισμοί της εργοδοτικής καταγγελίας και προστασία από την αθέμιτη απόλυση, ΕΕργΔ 2017, σ. 535 επ.

5. Η προσωρινή απασχόληση του εργαζομένου ως ασφαλιστικό μέτρο μετά την κατάργηση του άρθρου 732Α Κ.Πολ.Δ., ΕΕργΔ 2015, σ. 1275 επ.

6. Η μονομερώς επιβαλλόμενη εκ περιτροπής εργασία μετά την Α.Π. 1252/2014, Συνήγορος 2015, σ. 34 επ.

7. Η αξίωση πραγματικής απασχόλησης σύμφωνα με το νέο άρθρο 656 Α.Κ. (άρθρο 61 Ν. 4139/2013), ΕΕργΔ 2013, σ. 553 επ.

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΓΟΥΛΑΣ

Ο Δημήτριος Γούλας είναι διδάκτωρ εργατικού δικαίου (Α.Π.Θ., 2013, «Άριστα με διάκριση») και δικηγόρος Θεσσαλονίκης. Μεταξύ άλλων, διδάσκει εργατικό δίκαιο ως εντεταλμένος διδασκαλίας (π.δ. 407/1980) στο Τμήμα Νομικής του Δ.Π.Θ., στο Διατμηματικό Π.Μ.Σ. «Δίκαιο και Οικονομικά» της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ. και του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πα.Μακ., καθώς και στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Επίσης εκπονεί μεταδιδακτορική έρευνα στο Τμήμα Νομικής του Α.Π.Θ. με υποτροφία από το Ι.Κ.Υ. Οι επιστημονικές δημοσιεύσεις του καθώς και οι εισηγήσεις του σε πλήθος συνεδρίων επικεντρώνονται κυρίως σε θέματα εργατικού δικαίου και δικαίου απαγόρευσης των διακρίσεων. Είναι μέλος της Επιτροπής Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων, στο πλαίσιο της διαδικασίας καθορισμού του κατώτατου μισθού σύμφωνα με το άρθρο 103 ν. 4172/2013, καθώς και μέλος της Επιστημονικής Επιτροπής της ΕΕργΔ.

Ενδεικτικές πρόσφατες δημοσιεύσεις στο πεδίο του εργατικού δικαίου:

1. Εργασιακές σχέσεις αθλητών: Η υπαγωγή των αθλητών στο πεδίο εφαρμογής του Εργατικού Δικαίου, εκδ. Σάκκουλα: Αθήνα-Θεσσαλονίκη, 2014 (σελ. ΧΙΧ+508).

2. Η Οδηγία 2019/1937 σχετικά με την προστασία των προσώπων που αναφέρουν παραβιάσεις του δικαίου της Ένωσης: Η μεγάλη ευκαιρία του Έλληνα νομοθέτη για την ενίσχυση της προστασίας των whistleblowers, ΕΕργΔ 2021, σ. 241-284.

3. Η αμοιβή των μερικώς απασχολουμένων για χρονικώς πρόσθετη εργασία: Ερμηνευτικά ζητήματα μετά τις τροποποιήσεις που επέφερε το άρθρο 59 ν. 4635/2019, ΕΕργΔ 2020, σ. 241-263.

4. Η έννοια του σπουδαίου λόγου στη σύμβαση εργασίας, σε: Γ. Καρύμπαλη-Τσίπτσιου / Κ. Παπαδημητρίου (επιμ.), Το Εργατικό και το Αστικό Δίκαιο σε ανοικτό διάλογο, εκδ. Σάκκουλα: Αθήνα-Θεσσαλονίκη, 2019, σ. 223-256.

5. Το νομικό πλαίσιο ρύθμισης του κατώτατου μισθού, ΕΕργΔ 2019, σ. 1-20.

6. Κίνδυνοι για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων από την χρήση συστημάτων πληροφορικής, σε: Κ. Παπαδημητρίου (επιμ.), Δίκαιο και Πληροφορική - 16ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ε.Δ.Ε.Κ.Α., Αθήνα, 2018, σ. 115-148.

7. Η κατανομή του βάρους απόδειξης στο πεδίο της απαγόρευσης των διακρίσεων κατά το Ενωσιακό Δίκαιο: Ένα παράδειγμα της σημασίας των αποδεικτικών διευκολύνσεων για την προστασία των ουσιαστικών δικαιωμάτων, σε: Επετειακός Τόμος για τα 30 χρόνια της Εταιρείας Νομικών Βορείου Ελλάδος (Ε.ΝΟ.Β.Ε.), εκδ. Σάκκουλα: Αθήνα-Θεσσαλονίκη, 2017, σ. 163-189.

8. Απώλεια του δικαιώματος προαγωγής κατόπιν δοκιμαστικής περιόδου λόγω της λήψης γονικής άδειας - Σχόλιο στην απόφαση του Δ.Ε.Ε. επί της υπόθεσης C-174/16, Η., ΕΕΕυρΔ 4/2017, σ. 472-476.

9. Οι αλλαγές που επιφέρουν οι νόμοι 4487 και 4488/2017 στην εργατική νομοθεσία: Μια πρώτη ερμηνευτική και κριτική προσέγγιση, ΕΕργΔ 2017, σ. 1189-1214.

10. Η απόλυση εργαζομένου λόγω δημοσιοποίησης παρατυπιών της επιχείρησης (whistleblowing), ΕΕργΔ 2017, σ. 555-584.

11. Η απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης επί της υπόθεσης C-426/11, Alemo-Herron: Ακραία θέση του νομολογιακού εκκρεμούς ή η απαρχή μιας νέας εποχής για το ευρωπαϊκό εργατικό δίκαιο;, ΕΕΕυρΔ 4/2013, σ. 421-436.

ΑΓΓΕΛΙΚΗ ΚΑΙΣΑΡΗ

Η Αγγελική Καίσαρη είναι δικηγόρος Αθηνών από το 1996, με αντικείμενο εξειδίκευσης το εργατικό δίκαιο. Ασχολείται συστηματικά με το συλλογικό εργατικό δίκαιο και το δίκαιο των σωματείων, και είναι νομική σύμβουλος πολλών συνδικαλιστικών οργανώσεων. Άρθρα της έχουν δημοσιευθεί στην Επιθεώρηση Εργατικού Δικαίου, ενώ έχει παρουσιάσει εισηγήσεις σε επιστημονικές εκδηλώσεις, ημερίδες και στο 12ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Ε.Δ.Ε.Κ.Α. Έχει συγγράψει το βιβλίο «Το Πειθαρχικό Δίκαιο των Υπαλλήλων του Δημοσίου (μετά τις τροποποιήσεις των ν. 4057/2012 και 4093/2012) – Κατ’ άρθρο ερμηνεία – Νομολογία», εκδ. ΝΟΜΟΡΑΜΑ, 2013.