
Όταν κυβερνούν οι αριθμοί
Παραδόσεις στο Collège de France (2012-2014)
Συγγραφέας: Alain Supiot
Μετάφραση από τα Γαλλικά: Παυλίνα Κοντογεωργοπούλου
Σχεδιασμός εξωφύλλου: Αγγελίνα Σταβέλα
Κάθε τεχνολογική επανάσταση είναι φορέας ενός φαντασιακού που αποτυπώνεται σε όλες τις πτυχές της κοινωνικής ζωής. Η βιομηχανική επανάσταση αντιμετώπιζε τους εργαζομένους σαν να ήταν τα γρανάζια ενός ρολογιού που υπακούουν μηχανικά στα εξωτερικά ερεθίσματα. Η ψηφιακή επανάσταση τους αντιμετωπίζει σαν υπολογιστές που στέκονται σε δύο πόδια, δηλαδή σαν προγραμματιζόμενα όντα, ικανά να αντιδρούν στα σήματα που λαμβάνουν από το περιβάλλον τους για να επιτύχουν τους στόχους που τους έχουν ανατεθεί. Καθώς όμως οι άνθρωποι δεν είναι μηχανές, αυτές οι φαντασιακές αναπαραστάσεις είναι καταδικασμένες να συναντήσουν το καταστροφικό τους όριο.
Το όραμα της Δύσης για την επίτευξη μιας κοινωνικής αρμονίας βασισμένης στον υπολογισμό, που διαμορφώθηκε ήδη κατά την αρχαιότητα, αναβιώνει σήμερα με τη μορφή της διακυβέρνησης μέσω των αριθμών. Το νέο κανονιστικό ιδεώδες αποσκοπεί στην αποτελεσματική επίτευξη μετρήσιμων στόχων, στην εμπέδωση μιας «επιστημονικής» κυβέρνησης, μιας καθαρής διαχείρισης των πραγμάτων, στον προγραμματισμό των ανθρώπων και όχι στην υπακοή σε δίκαιους νόμους. Έτσι, ο νόμος δίνει τη θέση του στο πρόγραμμα. Και οι άνθρωποι, από τη στιγμή που δεν προστατεύονται πλέον από έναν νόμο που ισχύει εξίσου για όλους, δεν έχουν άλλη διέξοδο από το να δηλώσουν υποτέλεια σε εκείνους που είναι ισχυρότεροι από αυτούς. Κατά παράδοξο τρόπο, ριζοσπαστικοποιώντας την προσδοκία για μια απρόσωπη εξουσία, η οποία ήδη χαρακτήριζε το κράτος δικαίου, η διακυβέρνηση μέσω των αριθμών αναβιώνει φεουδαρχικές δομές και δημιουργεί έναν κόσμο που κυριαρχείται από δεσμούς υποτέλειας.
Εξώφυλλο: | Μαλακό |
Ημερ/νία κυκλοφορίας: | Μάρτιος 2025 |
Σελίδες: | XXVIII + 371 |
Διαστάσεις: | 17 x 24 εκ. |
Τιμή: | 32,00 ευρώ |
ISBN: | 978-618-83778-3-7 |
Κεντρική διάθεση:
Επιθεώρησις Εργατικού Δικαίου, Βαλτετσίου 15, Αθήνα
Πληροφορίες για τον συγγραφέα:
Ο Alain Supiot είναι ομότιμος καθηγητής στο Collège de France, όπου κατείχε την έδρα «Κοινωνικό κράτος και παγκοσμιοποίηση: δικαιική ανάλυση των μορφών αλληλεγγύης» (2012-2019), αντεπιστέλλον μέλος της Βρετανικής Ακαδημίας, και επίτιμος διδάκτωρ πολλών πανεπιστημίων, μεταξύ άλλων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, της Louvain-la-Neuve, της Λιέγης και του Μπουένος Άιρες.
Ένας από τους σημαντικότερους Ευρωπαίους νομικούς μεταπολεμικά, ο Alain Supiot διετέλεσε διαδοχικά καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Πουατιέ και της Νάντης, όπου δίδαξε Εργατικό Δίκαιο και Θεωρία του Δικαίου, ενώ από το 2001 έως το 2012 υπήρξε μέλος του Institut Universitaire de France, πριν εκλεγεί στο Collège de France. Από το 1998 έως το 2001 ήταν πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου της Γαλλίας για την Ανάπτυξη των Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών, και από το 2017 έως το 2019 μέλος της Παγκόσμιας Επιτροπής για το Μέλλον της Εργασίας της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας (Δ.Ο.Ε.). Το 1990 ίδρυσε την Εστία Ανθρωπιστικών Σπουδών Ange Guépin στο Πανεπιστήμιο της Νάντης, ενώ το 2008 ίδρυσε το Ινστιτούτο Προηγμένων Μελετών της Νάντης, το οποίο και διηύθυνε μέχρι το 2013.
Από το πολυμεταφρασμένο συγγραφικό του έργο, το οποίο συγκεράζει το δίκαιο με τη φιλοσοφία και την ανθρωπολογία, ιδιαιτέρως ξεχωρίζουν τα: Critique du droit du travail, PUF, 1994, Au-delà de l’emploi (διεύθ.), Flammarion, 1999 / 2016, Homo juridicus – Essai sur la fonction anthropologique du Droit, Seuil, 2005, L’esprit de Philadelphie – La justice sociale face au Marché total, Seuil, 2010 / Points Seuil, 2021, Grandeur et misère de l’Etat social, Collège de France / Fayard, 2015, La Gouvernance par les nombres – Cours au Collège de France (2012-2014), Fayard, 2015 / Fayard Pluriel, 2020, Le travail n’est pas une marchandise – Contenu et sens du travail au XXIème siècle, Éditions du Collège de France, 2019, coll. Leçons de clôture, La Justice au travail – Quelques leçons de l’histoire, Seuil, 2022, coll. Libelle.
Από τις Εκδόσεις της Επιθεωρήσεως Εργατικού Δικαίου κυκλοφορούν ήδη, σε μετάφραση Ευάγγελου Αγγελόπουλου, τα: «Μεγαλείο και Πενία του Κοινωνικού Κράτους», ΕΕργΔ, 3/2016, «Η εργασία δεν είναι εμπόρευμα – Το περιεχόμενο και το νόημα της εργασίας στον 21ο αιώνα», ΕΕργΔ, 9/2020, «Η Δικαιοσύνη στην Εργασία – Μερικά διδάγματα της Ιστορίας», ΕΕργΔ, 10/2022, Το πνεύμα της Φιλαδέλφειας – Η κοινωνική δικαιοσύνη απέναντι στην ολοκληρωτική αγορά, Αθήνα, 2019.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Πρόλογος στην ελληνική έκδοση
Πρόλογος δεύτερης έκδοσης
Εισαγωγή
ΠΡΩΤΟ ΜΕΡΟΣ
Από την κυριαρχία του Νόμου στη διακυβέρνηση μέσω των αριθμών
1. Αναζητώντας την κυβερνητική μηχανή— Ποιητική της κυβέρνησης
— Ο άνθρωπος μηχανή
— Από την κυβέρνηση στη διακυβέρνηση
2. Οι περιπέτειες ενός ιδεώδους: Το κράτος δικαίου
— Ο νόμος στην ελληνική αρχαιότητα
— Η lex στο ρωμαϊκό δίκαιο
— Η Γρηγοριανή Επανάσταση
— Common law και ηπειρωτικό δίκαιο
— Η δυτική νομική παράδοση
3. Άλλες οπτικές σχετικά με τη νομοθεσία
— Η τελετουργική τάξη
— Αφρική: Η ετερογένεια του νόμου
— Κίνα: Η Σχολή της Νομοκρατίας
4. Το όραμα της αρμονίας μέσω του υπολογισμού
— Οι τέλειες αρμονίες των αριθμών
— Η θεμελιωτική λειτουργία της διχόνοιας
5. Η επέκταση των κανονιστικών χρήσεων της ποσοτικοποίησης
— Λογιστική
— Διοίκηση
— Δικανική κρίση
— Νομοθεσία
6. Η υποδούλωση του Νόμου στους Αριθμούς: από το Gosplan στην καθολική Αγορά
— Η ανατροπή της κυριαρχίας του Νόμου
— Το δίκαιο ως εργαλείο σχεδιασμού
— Ο υβριδισμός του κομμουνισμού και του καπιταλισμού
7. Υπολογίζοντας το ανεπίδεκτο υπολογισμού: το δόγμα Law and Economics
— Η θεωρία των παιγνίων
— Η θεωρία της αντιπροσώπευσης
— Το «θεώρημα του Coase» και η θεωρία των property rights
— Η New Comparative Analysis και η αγορά των κανόνων δικαίου
8. Η νομική δυναμική της διακυβέρνησης μέσω των αριθμών
— Ατομική διακυβέρνηση
— Διακυβέρνηση της επιχείρησης
— Κρατική διακυβέρνηση
— Ευρωπαϊκή διακυβέρνηση
— Παγκόσμια διακυβέρνηση
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ
Από τη διακυβέρνηση μέσω των αριθμών στους δεσμούς υποτέλειας
9. Τα αδιέξοδα της διακυβέρνησης μέσω των αριθμών— Οι δομικές επιπτώσεις της διακυβέρνησης μέσω των αριθμών
– Η απώλεια του αντικειμένου: Ο χάρτης παίρνει τη θέση του εδάφους
– Η απώλεια του υποκειμένου: Η αντίδραση παίρνει τη θέση της δράσης
— Η αντίσταση του δικαίου στη διακυβέρνηση μέσω των αριθμών
– Η δημοκρατική αρχή
– Η υποχρέωση του εργοδότη προς διασφάλιση της σωματικής και ψυχικής ασφάλειας των εργαζομένων
10. Ο μαρασμός του κράτους
— Η ιερότητα της δημόσιας σφαίρας
— Η «επιστημονική» διεύθυνση των ανθρώπων
— Η αντιστροφή της ιεραρχίας δημόσιου/ιδιωτικού
— Ο νόμος για τον εαυτό και ο εαυτός ως νόμος
— Χωρίς πίστη, χωρίς νόμο: η αβίωτη κοινωνία
11. Η αναβίωση της διακυβέρνησης από τους ανθρώπους
— Η δυαδική λογική: Φίλοι/Εχθροί
— Οι δεσμοί υποτέλειας
— Η υποταγή των ανθρώπων
— Η παραχώρηση των πραγμάτων
12. Ένα «πραγματικά ανθρώπινο καθεστώς εργασίας»
I. Από την καθολική κινητοποίηση στην κρίση του φορντισμού
— Ο φορντικός συμβιβασμός
— Η αποδόμηση του εργατικού δικαίου
— Οι οδοί προς έναν νέο συμβιβασμό
13. Ένα «πραγματικά ανθρώπινο καθεστώς εργασίας»
II. Από την ποσοτικοποιημένη συναλλαγή στην υποτέλεια των προσώπων
— Η καθολική κινητοποίηση στην εργασία
– Διαρκής χρονική διαθεσιμότητα: η απροσδιοριστία των συνθηκών εργασίας
– Ικανότητα ανταπόκρισης: η απροσδιοριστία των εργασιακών καθηκόντων
— Τα «νέα δικαιώματα» του ατόμου
– Η αναγέννηση της συλλογικής επαγγελματικής ασφάλισης
– Η αγορά εναντίον της αλληλεγγύης
14. Η δομή των δεσμών υποτέλειας
— Η υποτέλεια στα δίκτυα επιχειρήσεων
— Η υποτέλεια των πολυεθνικών στις σύγχρονες αυτοκρατορίες
15. Επίλογος: Αναζητώντας διέξοδο
Ευρετήριο ονομάτων
Θεματικό ευρετήριο
© 2015, Librairie Artheme Fayard
© 2020, Librairie Artheme Fayard/Pluriel
13, rue du Montparnasse
75006 Paris – France
https://www.fayard.fr
© 2025, για την ελληνική γλώσσα
Επιθεώρησις Εργατικού Δικαίου – Χρόνης Τσιμπούκης
Βαλτετσίου 15, 10680 Αθήνα
Τ: 210 32 12 862
info@eergd.gr
www.eergd.gr